کشتی کانتینربر، نوعی کشتی باری است که برای حمل کانتینرهای استاندارد در سطح جهانی طراحی شده است. این کشتی‌ها با ظرفیت بالا، هزینه‌های حمل و نقل را کاهش داده و نقش مهمی در تجارت بین‌المللی ایفا می‌کنند. کشتی‌های کانتینربر انواع مختلفی دارند، از جمله کشتی‌های ULCV با ظرفیت بیش از ۱۵۰۰۰ کانتینر و کشتی‌های کوچکتر که برای مسیرهای محدود استفاده می‌شوند. این کشتی‌ها به تسهیل جابه‌جایی کالا در سراسر جهان و کاهش هزینه‌های تولید و فروش کمک می‌کنند.
کشتی کانتینربر چیست؟
کشتی کانتینربر یا کشتی کانتینری، نوعی خاص از کشتی‌های باری است که به‌طور مشخص برای جابه‌جایی تعداد زیاد کانتینر در سراسر جهان طراحی و ساخته شده‌اند. ظرفیت بالای این کشتی‌ها، با تقسیم هزینه‌های حمل و نقل میان کانتینرهای متعدد و در نتیجه کاهش هزینه‌ی حمل و نقل هر کانتینر، همواره در افزایش بازدهی و راندمان صنعت حمل و نقل نقش موثری داشته است.
در ادامه تلاش می‌کنیم تا با مقایسه کشتی‌های کانتینری و دیگر انواع کشتی، به شناخت بهتر کشتی‌های کانتینری بپردازیم.
تفاوت کشتی کانتینربر با دیگر انواع کشتی‌ها
| ویژگی | کشتی کانتینری | کشتی تانکر | کشتی فله‌بر | کشتی Ro-Ro | کشتی باری عمومی |
| نوع بار | انواع کانتنیر استاندارد | انواع مایعات و گازها مانند نفت و فراورده‌های نفتی، گازهای مایع مثل LNG و LPG و دیگر مایعات | بار فله‌ای مثل غلات، مواد اولیه صنعتی و معدنی | خودرو، تریلی، کامیون و دیگر موارد دارای چرخ | انواع کالاهای حجیم و نامناسب برای کانتینر مانند تنه درخت، ماشین‌آلات فوق سنگین و دیگر موارد مشابه |
| نحوه بارگیری | تخلیه و بارگیری با استفاده از جرثقیل‌های ثابت در بنادر | پمپ‌های مناسب نوع مایعات و یت گاز مورد نظر | بارگیری با تسمه نقاله و یا دیگر ابزارآلات مناسب | بارگیری با استفاده از رمپ و حرکت خودروها به داخل کشتی انجام می‌شود | استفاده از جرثقیل موجود روی کشتی |
| استراکچر | عرشه تخت و بزرگ، بدون جرثقیل نصب شده برروی کشتی – فضای گسترده برای قرارگیری کانتینر | تانکر‌های بزرگ و خطوط لوله برای بارگیری برروی عرشه | عرشه دارای محفظه‌های حجیم مناسب بار فله | عرشه چند طبقه با رمپ‌های داخلی | استراکچر عرشه این دسته از کشتی‌ها همواره متغیر است |
| نمونه | Emma Maersk, MSC Gülsün | انواع VLCCها | کشتی‌های فله‌بر Panamax | لنج‌ها و کشتی‌های حمل خودرو | کشتی‌های باری ساده و أنواع لنج |
تاریخچه کشتی‌های کانتینری
تولد اولین کشتی‌های کانتینری، هم‌زمان با تولید اولین کانتینرهای استاندارد، در دهه ۵۰ میلادی آغاز شد. مالکوم مک‌لین، خالق کانتینر استاندارد امروزی، پس از ارائه طرح استانداردسازی جعبه‌های حمل بار، با تغییر کاربری یک کشتی تانکر اولین کشتی کانتینری امروزی را با ظرفیت ۵۶ کانتینر را ایجاد کرد.
در سال ۱۹۶۸، سازمان بین‌المللی استاندارد‌ها یا ISO، ابعاد کانتینر ۲۰ فوت و کانتینر ۴۰ فوت را به‌عنوان نمونه‌های استاندارد کانتینر معرفی کرد. این رویداد با ایجاد تغییرات متنوع در تمامی اجزای صنعت حمل و نقل، به استانداردسازی تمام ابزارهای مورد استفاده از جمله کشتی، جاده و ریل کمک شایانی کرد.
در دو دهه اخر قرن بیستم، کانتینر و استفاده از کشتی‌های کانتینری به بخشی جدایی‌ناپذیر از حمل و نقل بین‌المللی تبدیل شد. کشتی‌ها رفته‌رفته بزرگ‌تر شدند و حجم بار مورد جابه‌جایی نیز افزایش یافت. روند بزرگ‌تر شدن کشتی‌ها اما تا امروز ادامه دارد. تا جایی که ULVC های امروزی، به‌راحتی توانایی حمل بیش از ۲۰۰۰۰ کانتینر استاندارد ۲۰ فوت(20000 TEU) را دارند.
انواع کشتی‌های کانتینربر
کشتی‌های کانتینری، بر اساس ظرفیت حمل کانتینر خود، به سه دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی دقیق هریک از آن‌ها می‌پردازیم.
کشتی‌های ULCV
ULCV یا Ultra Large Container Vessel به معنی کشتی کانتینری بسیار بزرگ، کشتی‌های کانتینری عظیم‌الجثه‌ای هستند که ظرفیت حمل بیش از ۱۵۰۰۰ کانتینر ۲۰ فوت را دارند. برخی از ویژگی‌های این کشتی‌ها عبارت‌اند از:
- طول بیش از ۴۰۰ متر و پهنای حدود ۶۰ متر
- ظرفیت بالای ۱۵۰۰۰ TEU
- مصرف سوخت بهینه
- محدودیت حرکتی
از بزرگ‌ترین نمونه‌های ULCV می‌توان به کشتی‌های زیر اشاره کرد:
- Ever Alot با ظرفیت ۲۴۰۰۴ کانتینر ۲۰ فوت
- MSC Gülsün با ظرفیت ۲۳۷۵۶ کانتینر ۲۰ فوت
- OOCL Hong Kong با ظرفیت ۲۱۴۱۳ کانتینر ۲۰ فوت
کشتی‌های LCV
کشتی کانتینری بزرگ یا Large Container Vessel به‌عنوان دومین گروه بزرگ کشتی‌های کانتینری، کشتی‌هایی هستند که ظرفیت حمل بار ULCVها را ندارند اما به‌علت توانایی گذر از کانال‌های کوچکتر برای مسیرهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. کشتی‌های LCV عموما توانایی حمل بین ۸۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ کانتینر را دارند.
کشتی‌های کانتینربر کوچک
کشتی‌های کانتینربر کوچکتر، مانند feeder و feeder-maxها، با ظرفیت زیر ۵۰۰۰ کانتینر عموما برای حمل و نقل دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخلاف کانتینرهای بزرگ اقیانوس‌پیما، کانتینرهای کوچکتر می‌توانند در رودخانه‌های بزرگ و دریاها حرکت کنند.
کشتی‌های کانتینربر خاص
کشتی‌های دوگانه‌سوز: این دسته از کشتی‌ها با استفاده از گاز طبیعی مایع یا LNG، به کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی کمک می‌کنند.
کشتی‌های Semi-Submersible: عرشه کشتی‌های Semi-Submersible، میتواند با فرو رفتن در زیر آب، به بارگیری بارهای شناور، مثل کانتینرهای روی آب مانده از کشتی‌های آسیب‌دیده و یا حتی غرق شده را جمع‌آوری کرده و به خشکی منتقل کند.
کشتی‌های ConRo: این نوع کشتی درواقع ترکیبی از کشتی‌های کانتینری و RoRo هستند و می‌توانند علاوه بر حمل کانتینر، خودرو و دیگر وسایل نقلیه را نیز درون خود جای دهند.
کشتی‌های کانتینری یخچالی: کشتی‌های یخچالی، به سیستم برق‌کشی قوی مجهز بوده و توانایی تامین برق کانتینرهای یخچالی را دارند.
تأثیر کشتی‌های کانتینربر در تجارت جهانی
استفاده از کانتینر و کشتی‌های کانتینری در تجارت جهانی، با کاهش چشمگیر هزینه‌های جابه‌جایی انواع کالا از نقطه‌ای به نقطه دیگر در دنیا، نقش موثری در شکوفایی تجارت بین‌المللی و حتی روابط فرهنگی کشور‌ها داشته است. تعداد بالای کانتنینرهای قابل حمل توسط یک کشتی کانتینربر، با کاهش هزینه حمل و نقل به ازای هر کانتینر، تجارت بین‌المللی کالا را به کم‌هزینه‌ترین و آسان‌ترین شرایط خود در طول تاریخ رسانده است. مشخصا کاهش هزینه‌های مربوط به حمل و نقل، به تجار و تولیدکنندگان اجازه می‌دهد تا کالاهای خود را با قیمت پایین‌تر در بازار هدف به‌فروش برسانند.
سرعت بسیار بالای جابه‌جایی کانتینر توسط کشتی کانتینربر و تخلیه و بارگیری آن، میتواند با تسریع روند تامین کالاهای مختلف، به تعادل نسبی عرضه و تقاضای محصولات کمک کند.
چالش‌ها و آینده کشتی‌های کانتینربر
کشتی‌های کانتینری، به دلیل ابعاد عظیم خود و موتورهای بسیار بزرگ مورد نیاز برای جابه‌جایی آن‌ها، به سوخت بسیار زیادی نیاز دارند. همین مسئله باعث شده است تا در سال‌های اخیر، گروه‌های تولیدکننده انواع کشتی، به فکر تولید کشتی‌های دوگانه‌سوز و یا بهینه‌تر افتاده و تلاش کنند تا آلودگی‌های زیست‌محیطی کشتی‌های کانتینربر را به حداقل برسانند. در نهایت، نسبت بار حمل شده توسط کشتی‌های کانتینربر به سوخت مصرفی و آلودگی تولیدی آن‌ها، این روش حمل و نقل کالا را به سالم‌ترین راه برای گسترش تجارت جهانی تبدیل می‌کند.
با این حال، چالش‌های مربوط به کشتی‌های کانتینری به مسائل زیست‌محیطی محدود نمی‌شود. کشتی‌های عظیم‌الجثه با چند موتور فوق قدرتمند، نیازمند رسیدگی، تعمیرات و سرویس مداوم هستند. بسیاری از این کشتی‌ها در حال حرکت تعمیر و اوورهال می‌شوند.
تاریخ انتشار: