انتشار:
در سال‌های اخیر، استفاده از کانتینرهای کشاورزی یا همان “مزارع کانتینری” به عنوان روشی جدید و هوشمندانه برای تولید محصولات کشاورزی در فضاهای کوچک و شهری بسیار محبوب شده است. این روش به عنوان پاسخی به چالش‌های کشاورزی سنتی در شرایط کمبود آب، تغییرات اقلیمی و کاهش زمین‌های کشاورزی شناخته می‌شود. کانتینر کشاورزی یا کانتینکس کشاورزی در واقع یکی از کانتینرهای تغییر کاربری است. در این مقاله به بررسی مزارع کانتینری و مزایا و معایب این روش پرداخته‌ایم.
کانتینر کشاورزی چیست؟
کانتینر کشاورزی یا مزرعه کانتینری، نوعی سازه‌ی پیش‌ساخته بر اساس کانتینر است که برای رشد گیاهان و قارچ‌ها در دما و شرایط مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد. افزایش محبوبیت میوه و سبزیجات اورگانیک، در کنار افزایش تراکم جمعیت برخی نواحی خاص، چالش‌های جدیدی را در حوزه کشاورزی و فراهم‌آوری خوراک ایجاد کرده است. یکی از پاسخ‌های کارامد به این چالش را می‌توان مزارع و گلخانه‌های کانتینری دانست.
مزایای استفاده از مزارع کانتینری
- کاربری در تمام طول سال: همانطور که گفته شد، یکی از مهم‌ترین انواع مزرعه‌های کانتینری را گلخانه‌ها تشکیل می‌دهند. فضای عایق‌بندی شده‌ی کانتینر امکان کنترل دما و رطوبت را ایجاد کرده و شرایط را برای ادامه به رشد محصولات در تمام طول سال را فراهم می‌کند.
- امنیت بالا: استفاده از کانتینر گلخانه، علاوه بر ایمنی دربرابر عوامل محیطی مثل دما، تولیدات مزرعه و گلخانه را در مقابل انواع آفت‌ها، حشرات و علف‌های هرز نیز محافظت می‌کند. امنیت بالای کانتینر در مقابل دزدی، یکی دیگر از ویژگی‌های این جعبه‌های کارامد است. همین مسئله به حفظ تولیدات در مقابل دزدی نیز کمک می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی قفل کانتینر به مقاله زیر مراجعه کنید.
- امکان استقرار در مکان‌های متنوع: از کوچه‌ها و حیاط‌های پشتی گرفته تا مناطق کوهستانی با متوسط دمای زیر صفر، کانتینرها امکان قرارگیری در هر محیطی را دارند. امکان قرارگیری کانتینرها در مناطق شهری، پتانسیل ویژه‌ای برای دگرگون کردن صنعت کشاورزی دارد.
- امکان جابه‌جایی آسان: ابعاد استاندارد کانتینر در کنار جاقلابی‌های مستحکم آن، نقش موثری در آسانی حمل و نقل کانتینر و سازه‌های کانتینری دارند.
- ساختار ماژولار: امکان جابه‌جایی آسان کانتینر در کنار ساختار ماژولارِ آن، نقش بسیار پررنگی در آسانی گسترش مزارع و گلخانه‌های کانتینری دارد.
چالش‌ها و معایب مزارع کانتینری
- هزینه اولیه بالا: راه‌اندازی یک مزرعه کانتینری هزینه‌بر است. تجهیزات پیشرفته، سیستم‌های هیدروپونیک و نورپردازی LED نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بالایی دارند.
- نیاز به دانش تخصصی: کار با این نوع مزارع نیاز به دانش فنی و تخصص در زمینه هیدروپونیک و سیستم‌های کنترل محیطی دارد. این امر ممکن است برای کشاورزان سنتی چالش‌برانگیز باشد.
- مصرف برق: سیستم‌های نورپردازی و تهویه نیاز به برق زیادی دارند که می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را افزایش دهد. با این حال، با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی می‌توان تا حدی این مشکل را کاهش داد.
مراحل تبدیل کانتینر به مزرعه کشاورزی
برای تبدیل یک کانتینر استاندارد به یک مزرعه یا گلخانه کانتینری، نیاز است تغییرات مختلفی برروی کانتینر صورت بپذیرد. در ادامه به بررسی این تغییرات می‌پردازیم.
- افزودن سیستم تهویه: رویش گیاهان در فضای بسته، باعث افزایش چشمگیر رطوبت محیط محیط می‌شود. رطوبت بالا در چنین محیطی نیز ممکن است به کپک‌زدن و یا دیگر آسیب‌های احتمالی به تولیدات مزرعه منجر شود. البته گزینه دیگر برای رفع این نیاز، استفاده از کانتینرهای تهویه‌دار است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی کانتینرهای تهویه‌دار می‌توانید به به «کانتینر تهویه دار چیست» مراجعه نمایید.
- عایق‌بندی کانتینر: عایق‌بندی کانتینر برای کنترل دمای فضای داخلی کانتینرهای گلخانه‌ای ضروری است. عایق‌بندی مناسب، باعث به حداقل رسیدن هزینه‌های سرمایش و گرمایش این سازه‌ها می‌شود.
- نصب سیستم‌های گرمایش و خنک‌کننده: هریک از تولیدات احتمالی مزارع کانتینری، از قارچ گرفته تا توت‌فرنگی، به دمای مشخصی برای رشد نیاز دارند. علاوه بر آن، کنترل دما می‌تواند در کاهش مصرف آب نیز نقش مهمی داشته باشد.
- لوله‌کشی و تاسیسات: مشخصا هیچ مزرعه‌ای نمی‌تواند بدون آبیاری به زنده‌ماندن ادامه دهد. به همین دلیل نصب لوله‌کشی‌های آب جهت آبیاری و خروجی‌های مناسب برای خروج آب از کانتینر امری شدیدا پراهمیت است.
- فراهم کردن نور: نور مورد نیاز برای انجام روند فوتوسنتز گیاهان، از دو راه اصلی فراهم می‌شود. اولین راه، استفاده از سقف‌های شفاف و نیمه‌شفاف است. در این روش از نور خورشید برای رشد گیاهان استفاده می‌شود. راه دوم استفاده از چراغ‌های خاص طراحی شده برای رشد گیاهان در محیط بسته است. هر یک از این روش‌ها، مزایای خاص خود را دارند و انتخاب آن‌ها، با نوع فعالیت مزرعه ارتباطی مستقیم دارد.
لازم به ذکر است که هر میوه یا گیاهی درون فضای بسته قابل پرورش نیست. گیاهان نیازمند به گرده‌افشانی، در فضای بسته بار نمی‌دهند. با این حال برخی از گیاهان قابل رشد درون فضای کانتینر عبارت‌اند از:
- هندوانه
- طالبی
- خربزه
- فلفل
- خیار
- کدو
- بادمجان